Cầu ngói Thanh Toàn “kiến trúc cổ” vô cùng độc đáo tại Huế

Cầu ngói Thanh Toàn là một trong số ít những cây cầu sở hữu những nét kiến trúc vô cùng độc đáo theo lối “thượng gia hạ kiều” còn sót lại tại Việt Nam. Chính bởi vẻ đẹp độc đáo đó, công trình này đã trở thành địa danh nổi tiếng và hấp dẫn rất đông du khách gần xa tới tham quan hàng năm.

Xem thêm: Du lịch Huế

Đôi nét về lịch sử cầu ngói Thanh Toàn

Theo một số tài liệu, sử sách có ghi chép, cây cầu ngói nổi tiếng ở Huế này được xây dựng vào năm 1776, nhờ công lao to lớn của người phụ nữ có tên Trần Thị Đạo. Bà là người cháu đời thứ 6 của một trong 12 vị đã có công khai phá và xây dựng làng Thanh Thủy, nắm giữ chức vụ “đặc kiến phụ quốc thượng tướng quân cẩm y vệ phó quản lĩnh”. Chồng bà là một quan lớn trong triều đình thời bấy giờ. Có thời điểm bà đã theo chồng ra Bắc sinh sống những chỉ một thời gian sau bà đã trở về quê hương của mình.

Hình ảnh cầu ngói Thanh Toàn (Ảnh ST)

Trong ngôi làng nhỏ, nơi bà sinh sống có một dòng sông chảy qua. Người dân trong làng đi làm đồng ở phía bên kia sông đều phải trèo thuyền, các hoạt động đi lại đều phải gắn liền với thuyền, đò nên khá vất vả và mất thời gian. Qua bao mùa mưa nắng, rét buốt, thấy dân làng đều phải vất vả để qua sông, bà thiết nghĩ phải làm một điều gì đó để thay đổi chuyện này. Với sự đức độ và lòng thương dân làng bà đã tự bỏ tiền của mình để xây dựng một cây cầu cho người dân đi lại thuận tiện hơn. Cây cầu cũng có thể làm điểm dừng chân, hóng mát, gặp gỡ, chuyện trò… cho người dân trong làng.

Khung cảnh làng quê thanh bình tại cầu ngói (Ảnh ST)

Đường đến cầu ngói Thanh Toàn

• Địa chỉ: Làng Thanh Thủy Chánh, Phú Vang, Thừa Thiên–Huế
• Nhận chỉ đường đến cầu ngói Thanh Toàn

Nằm ở vùng ngoại ô thành phố Huế, cách khu trung tâm chừng 7-8 km về hướng Đông Nam. Quảng đường đi không quá xa, và có khá nhiều tuyến đường dẫn tới địa điểm này. Nếu bạn xuất phát từ trung tâm thành phố, bạn có thể chạy thẳng đường Tố Hữu, tới cuối đường thì rẽ phải, đi tiếp đến điểm giao với đường Hoàng Quốc Việt thì rẽ trái từ đây bạn sẽ đi thẳng về hướng chợ cầu Ngói sẽ tới nơi.

Cây cầu là điểm dừng chân yêu thích của người dân trong làng (Ảnh ST)

Đường đi đến địa điểm này gần và dễ đi, nhưng đường khá nhỏ hẹp nên bạn chỉ có thể thực hiện chuyến đi của mình bằng xe đạp hoặc xe máy.

Kiến trúc cầu ngói Thanh Toàn

Những cây câu có kiến trúc độc đáo như cầu ngói Thanh Toàn hiện nay không còn nhiều. Ở ngoài Bắc, bạn có thể bắt gặp nét kiến trúc này lại cầu Phú Khê, cầu Khúc Thoại. Miền Trung hiện còn chùa Cầu ở Hội An và cầu ngói Thanh Toàn. Những cây cầu này được xây theo lối kiến trúc “thượng gia hạ kiều” (trên nhà, dưới cầu), được đánh giá cao về giá trị nghệ thuật.

Cây cầu sở hữu những nét kiến trúc độc đáo tại Huế (Ảnh ST)

Cây cầu này được xây dựng trên một hệ thống gồm 3 hàng trụ đỡ được làm bằng gỗ, mỗi hàng gồm 6 cột, các hàng cột chống đỡ đều có trụ làm bằng đá. Để chống sụt lún, các hàng cột đều được gắn kết với nhau bằng một khối mộng. Hai mống cầu được đặt ở hai đầu, các đầu mối được lối liền với hệ thống trụ đỡ, các thanh bê tông. Cây cầu này còn được xây dựng với  7 hệ thống thoát nước.

Tổng thể cây cầu như một ngôi nhà với 7 gian phòng (Ảnh ST)

Ở hai đầu cầu, các thanh đỡ chạy dọc vào gian giữa được làm gãy khúc vó phần hướng lên để tạo hình cong cho cây cầu, một phần cũng để tạo một độ cao nhất định giúp thuyền bè qua lại được dễ dàng hơn. Phần các trụ đỡ còn được lối với nhau bằng những thân gỗ lớn, nằm ngang. Từ các thân gỗ này sẽ sẽ dựng phần cột để làm nhà phía trên. Hai bên thành cầu với 4 hàng cột, ở giữa được để chống làm lối đi. Phía ngoài, cây cầu được gắn thêm phần lan can bằng gỗ để đảm bảo an toàn hơn.

Các cột trụ đỡ được làm rất chắc chắn (Ảnh ST)

Ở gian giữa, có đặt một bàn thờ nên được bịt kín, còn lại xung quanh được làm thông thoáng. Được thiết kế theo kiến trúc xưa cũ, cầu ngói Thanh Toàn ở Huế có các hệ thống cột xà đều được làm theo kiểu xà kép, xà ở phía dưới sẽ đi qua các mộng cột, phần xà phía trên sẽ được đặt trên các đầu cột.

Các cột xà được làm đơn giản với tiết diện tròn và vuông (Ảnh ST)

Hầu hết các bộ phận chống đỡ cho cây cầu đều được làm bằng gỗ, nhưng trên các cột, xà này đều không được trạm khắc hoa văn, thay vào đó chỉ đơn thuần là hai loại tiết diện vuông và tròn. Về phần mái, cây cầu được các nghệ nhân chạm khắc rất tỉ mỉ với chủ đề tứ linh với hình ảnh Long – Lân – Quy – Phụng. Trước kia, trên phần mái được trang trí bằng một con Giao Long, nhưng sau này được thay bằng đôi phượng chầu trời ở giữa và hai đâu là hai hình rồng cách điệu.

Những nét độc đáo tại cầu ngói Thanh Toàn

Cây cầu này có tổng chiều dài là 16,85 mét, chiều rộng là 4,63 mét, và được chia thành 7 gian. Từ ngoài nhìn vào bạn sẽ thấy tổng thể cây cầu mang hình dáng của một ngôi nhà. Đó mới chỉ là cảm quan bên ngoài, nhưng khi bước vào bên trong bạn sẽ càng thấy điều đó là đúng, bởi nó được chia thành 7 gian như 7 phòng nhỏ của một ngôi nhà. Khi bước vào một ngôi nhà truyền thống, bạn cũng sẽ thấy bàn thờ tổ tiên thường được đặt ở chính giữa, ở cây cầu này cũng vậy. Một bàn thờ được đặt ở chính giữa cây cầu để thờ phụng và tỏ lòng thành kính với những người đã có công xây dựng công trình này. Còn hai bên, mỗi bên 3 gian đều được làm các bục cao như những bộ bàn ghế trong nhà. Đây cũng là nét kiến trúc đặc trưng của những cây cầu được xây theo kiểu “thượng gia hạ kiều”.

Khách tới thăm quan cây cầu rất đông (Ảnh ST)

Nơi thờ tự trong cầu ngói Thanh Toàn (Ảnh ST)

Đến đây nghe giới thiệu về cầu ngói Thanh Toàn bạn sẽ thấy cây cầu này không chỉ đơn thuần được xây với mục đích giúp cho người dân đi lại thuận tiện hơn, mà nó còn là nơi dừng chân tránh mưa, nắng hay hóng mát trong những trưa hè oi bức. Có lẽ vì thế mà cây cầu này được xây như một ngôi nhà bắc qua sông.

Cây cầu còn là nơi hóng mát của người dân trong mỗi ngày hè (Ảnh ST)

Ở phía đầu cầu bạn sẽ thấy một khoảng đất rộng. Đây là nơi thường xuyên diễn ra những hoạt động vui chơi, hội họp, buôn bán của người dẫn trong làng. Ở gần cây cầu còn có một ngôi đình, địa điểm này thường là nơi diễn ra hội làng, các hoạt động cộng đồng, cũng như buôn bán, họp chợ.

Hội làng tổ chức bên cầu ngói (Ảnh ST)

Hàng năm, vào mồng 3 Tết nguyên đán, lễ hội Bài Chòi lại được tổ chức tại đây. Và cứ vào ngày 15/8 Âm lịch, một lễ hội cũng được tổ chức rất linh đình tại đây. Theo người dân cho biết thì ngày này là ngày giỗ của bà  Trần Thị Đạo. Trong ngày hội, người dân sẽ tổ chức rước bà từ đình ra cầu làm lễ, sau đó lại rước bà về lại đình. Sau khi các nghi lễ đã hoàn tất, sẽ là lúc các hoạt động vui chơi, những trò chơi dân gian như kéo co, đua thuyền trên sông, hò giã gạo… sẽ được diễn ra. Ngoài ra, cứ 2 năm 1 lần lễ hội chợ quê cũng được tổ chức tại đây.

Các hoạt động lễ hội diễn ra vui tươi (Ảnh ST)

Với niên đại hơn 200 năm, đến nay cầu ngói Thanh Toàn đã trở thành một phần không thể thiếu của người dân làng Thanh Thủy. Không chỉ sở hữu những giá trị nghệ thuật cao, nó còn đem lại giá trị tinh thần vô cùng to lớn. Nếu có dịp tới thăm Huếmộng mơ, bạn không nên bỏ qua địa danh du lịch hấp dẫn này.

Dịch vụ đặt phòng khách sạn Huế tại VNTRIP.VN với nhiều “ưu đãi” tốt nhất!!!!!!