Một lần được “tình tự” tại phiên Chợ tình Khâu Vai

Nếu như nói đến du lịch Hà Giang, bạn không chỉ nghĩ vùng đất địa đầu của tổ quốc với hoa tam giác mạch, có cao nguyên đá Đồng Văn mà bạn còn bị cuốn hút bởi sự độc đáo, hiếm có của đặc sản Hà Giang đó là chợ tình Khâu Vai.

Chợ tình Khâu Vai ở đâu ? Có gì đặc sắc ?

Được biết đến là một phiên chợ dành cho những ai “ có duyên mà không có nợ ”. Chợ tình Khâu Vai là nơi để “người cũ” gặp nhau ôn lại những kỉ niệm sau ngày chia xa và cho những đôi trai gái đang tuổi hẹn hò bén duyên. Cùng Vntrip.vn tìm hiểu vì sao lại có câu chuyện đặc biệt mà đã thu hút rất nhiều lượt khách du lịch đến với vùng đất cao nguyên này.

Hà Giang với khung cảnh thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ (Ảnh: sưu tầm)

Chợ tình Khâu Vai bắt nguồn từ sự tích về câu chuyện tình lãng mạn giữa nàng Út và chàng Ba yêu nhau say đắm nhưng không lấy được nhau vì đường đời chẳng mấy khi êm đẹp. Họ đến với nhau bằng những cảm xúc chân thật nhất, nhưng bị cấm cản bởi tục lệ của làng. Còn gì đau đớn hơn, luyến tiếc khi tình yêu không được sự ủng hộ. Tình yêu cũng có năm ba đường, liệu khi chia tay rồi, mỗi người có cuộc sống riêng, có mấy ai nhớ về “người cũ” không gợn lên thoáng chút cảm xúc hoài niệm… Theo người Mông thì Khâu Vai có nghĩa là song mây ý muốn nói đây là vùng đất có nhiều cây song cây mây, cũng có ý nói tình cảm của đôi trai gái gắn bó, quấn quýt như cây song, cây mây trên các ngọn núi quanh vùng.

Phụ nữ Mông ở đời sống ngày thường (Ảnh: sưu tầm)

Vốn dĩ, cuộc sống cũng lắm chuyện chẳng mấy khi ta hiểu hết lòng của người khác, nên câu chuyện tình của họ không được viết tiếp. Chẳng phải ai khi kết thúc một cuộc tình đều có một lý do, chia tay rồi sẽ có hàng vạn hàng ngàn câu hỏi, những cảm xúc tiếc nuối vì hiểu lầm, hay những luyến lưu vì những thắc mắc chưa có hồi đáp… Chính vì lẽ đó nên những chàng trai, cô gái không lấy được nhau thì hẹn gặp ở Chợ tình Khâu Vai vào ngày 27 tháng 3 âm lịch để nói về những gì đã qua. Họ về đây tương phùng, tâm sự về cuộc sống riêng của mỗi người, ôn lại những tình cảm thuở nào, thể hiện nhớ nhung do xa cách, cảm xúc nghẹn ngào, quyến luyến.

Chợ tình Khâu Vai diễn ra khi nào ?

Ban ngày tại Chợ tình Khâu Vai rất đông đúc nhộn nhịp và không thể thiếu những tiếng khèn réo rắt gọi bạn tình của các chàng trai, đàn môi và cả những tiếng hát thiết tha của cô gái như mời gọi đó là những thanh sâm sôi động, nhộn nhịp của một ngày lễ hội… Cho tới khi màn đêm buông xuống, chỉ còn đốm lửa, can rượu ngô thì chợ tình mới thực sự bắt đầu. Lúc này, những ai là người cũ của nhau thì tìm nhau trong đám đông, tới lời hẹn năm trước mà tình tự, chia sẻ cho những ngày đã chia xa, không được quan tâm chăm sóc.

Các cô gái xúng xính váy áo đẹp đi hẹn hò (Ảnh: sưu tầm)

Ngay từ chiều 26/3 âm lịch từ khắp các nẻo đường chênh vênh trên núi cao, những người dân trong bộ trang phục của dân tộc mình, mới nhất, đẹp nhất đã ríu ran, rộn ràng xuống chợ. Những ai ở bản xa, cách chợ tình Khâu Vai những ba quả núi, bốn năm con suối, thì đi từ sớm hơn. Tất các chàng trai, cô gái người Mông, Dao, Giáy, Lô Lô… như chảy về xã Khâu Vai. Nếu bạn đi du lịch Hà Giang vào mùa này thì sẽ có cơ hội được hòa mình vào không gian lễ hội vô cũng phong phú với những tiếng tiếng khèn, những điệu múa câu hát giao duyên bên chén rượu ngô ấm nồng.

Trao duyên ngày hội hẹn hò (Ảnh: sưu tầm)

Lúc này, mặc núi đá tai mèo, mặc núi cao suối sâu và những đoạn đường cua đầy nguy hiểm đã ở lại sau lưng, chỉ còn sự náo nức, sự đợi chờ sau một năm đằng đẵng, đầy nhớ nhung… Với họ chỉ biết còn lại đêm tình yêu lãng mạn thăng hoa, mỗi năm chỉ có một lần. Tất cả đều cùng hướng về chợ tình, hướng về người mình đã yêu, đang yêu và sẽ yêu… như hướng về một nghi lễ thiêng liêng, trọng đại nhất. Khi ông mặt trời khuất sau mỏm núi phía Tây, sương giăng mù trời, những đống lửa lớn được đốt lên, những can rượu lớn được mang ra là lúc đêm tình Khâu Vai bắt đầu:

“Đêm nay đôi ta ngồi đã muộn

Gà gáy giục chín năm mười sáu tiếng

Đôi ta không có lòng thì thôi

Có lòng thì hãy mau mau cất tiếng lên giọng…”

Có tiếng cô gái đáp lại:

“Giờ này trời đã về khuya

Sao đã lượn vòng đổi ngôi

Sương đã phủ trắng

Em chỉ biết mình anh nhưng chưa biết tim anh…”

Những lời tỏ tình mộc mạc và dễ thương đã được những đôi trai gái trong đêm chợ thổi vào tình yêu chân thật như chính cuộc sống của họ. Chợ tình Khâu Vai mỗi năm chỉ họp một lần, nhưng phiên chợ thường nhật ở Khâu Vai thì họp năm ngày một phiên để phục vụ nhu cầu của đồng bào các dân tộc nơi đây. Chợ tình họp từ chập tối đến sáng ngày hôm sau là tan, từ sáng đến trưa lại họp bình thường như các chợ miền núi khác.

Sáng sớm ngày 27 là lúc chợ tình có nhiều ý nghĩa nhất. Rượu đã hết, chợ đã tan, giờ chia tay đã đến. Ở ven đường, men theo các sườn núi, các vách đá… từng đôi nam nữ bịn rịn chia tay nhau. Họ trao nhau những lưu luyến, những bịn rịn và hẹn hò sang năm lại gặp nhau, tại chính nơi này.

Nếu có dịp du lịch Hà Giang, không chỉ được say đượm cùng những cung bậc cảm xúc Chợ tình Khâu Vai cùng những chàng trai cô gái mà bạn còn được trải nghiệm cưỡi ngựa “Về với người xưa trên cung đường tình yêu”; hòa mình vào các điệu hát giao duyên, múa khèn; tham gia các trò chơi dân gian như tung còn, đánh yến, đẩy gậy… quan sát người dân tộc dệt vải lanh, làm khèn Mông, đan quẩy tấu…

Ghé chợ đêm Mèo Vạc, vừa thưởng thức những món ẩm thực truyền thống của địa phương như: mèn mén, thắng cố, tậu chúa, lẩu dê, thịt bò khô, thịt lợn hun khói, lạp sườn, rượu ngô… vừa xem các hoạt động văn hóa, văn nghệ.

Các nghệ nhân múa khèn Mông phục vụ du khách (Ảnh: sưu tầm)

Chợ tình Khâu Vai hôm nay dù đã ít nhiều đổi thay nhưng vẫn giữ được nét đặc sắc, độc đáo riêng vốn có. Trong không khí nhộn nhịp tươi vui, ta vẫn bắt gặp ánh mắt kiếm tìm mải miết, vẫn nghe tiếng kèn lá nỉ non hòa trong tiếng gió vi vu, vẫn thấy khoảnh khắc ấm áp, hạnh phúc của những người lỡ duyên gặp lại nhau sau bao ngày xa cách.

Câu chuyện hôm qua và cuộc sống hôm nay trên chợ tình Khâu Vai có gì đó hư hư thực thực, đã tạo thêm sức lôi cuốn kỳ lạ về mảnh đất này. Có lẽ đó là sự kết nối từ quá khứ đến hiện tại và tương lai, sự lan tỏa mạnh mẽ của chuyện tình huyền thoại trên Cao nguyên đá Đồng Văn. Và đâu đó bên lưng chừng núi, thoảng nghe lời mời gọi tâm tình:

“Chàng ơi xuống núi cùng em

nhớ mang theo ngựa và đi một mình

em đây tuy chẳng còn xinh

có ô che nắng chợ tình “phong lưu”.