Phủ Tây Hồ

Cách trung tâm Hà Nội tầm 4 km, phủ Tây Hồ tọa lạc tại phường Quảng An, quận Tây Hồ là nơi nổi tiếng linh thiêng ở thủ đô. Vào những ngày rằm, lễ, Tết cổ truyền, Phủ Tây Hồ đông đúc, tấp nập người dân đến dâng hương và cúng bái cầu may mắn, bình an. Cùng khám phá nguồn gốc và kiến trúc Phủ Tây Hồ qua bài viết sau đây nhé!

Xem thêm: Đền Quán Thánh – Khám phá ngôi đền trấn phương bắc của Thăng Long kinh kì

Nguồn gốc và lịch sử Phủ Tây Hồ

Cổng vào phủ Tây Hồ (ảnh sưu tầm)

Nằm trên bán đảo lớn của làng Nghi Tàm, nhô ra giữa Hồ Tây, Phủ Tây Hồ là nơi thờ Bà chúa Liễu Hạnh, một trong bốn nhân vật truyền thuyết trong lịch sử Việt Nam (Sơn Tinh, Thánh Gióng, Chử Đồng Tử, Liễu Hạnh). Chuyện kể rằng bà vốn là công chúa Quỳnh Hoa – con gái của Ngọc Hoàng. Vì làm vỡ ly ngọc quý của cha nên nàng đã bị đày xuống hạ giới. Sau cuộc hành trình vi vu khắp mọi miền trần gian, nàng đã bị đắm say trước vẻ đẹp mênh mang, thơ mộng trữ tình ở đảo Tây Hồ. Nàng quyết định dừng chân và tọa lạc giữa thiên nhiên sông nước đẹp đẽ này. Trong suốt thời gian sinh sống tại đây, nàng đã tung hoành ngang dọc giúp nhân dân trừ gian diệt ác, an cư lập nghiệp, bảo vệ dân chúng khỏi những mối nguy hiểm đe dọa khôn lường.

Trong một lần dạo chơi trên hồ, Trạng Nguyên Phùng Khắc Khoan tình cờ ghé qua ngôi nhà nhỏ của Tiên chúa. Giây phút hai con người gặp gỡ nhau đã trở nên thân thiết lạ thường, họ cùng nhau làm thơ, chơi cờ, ngắm nhìn cảnh sắc thiên nhiên đẹp đẽ. Sau khoảng thời gian lên kinh thành bái kiến vua quan trở về, trạng nguyên trở lại tìm người thương nhưng nàng đã rời đi. Để nguôi ngoai nỗi nhớ thương trong lòng, Trạng đã cùng người dân nơi đây lập đền thờ nàng công chúa Liễu Hạnh. Và từ đấy, phủ Tây Hồ được xây dựng và lưu truyền cho tới ngày hôm nay.

Công trình kiến trúc Phủ Tây Hồ

Từ bên ngoài nhìn vào, du khách sẽ ấn tượng với cánh cổng tam quan đồ sộ, nguy nga, được chạm trổ tinh xảo với ba lối vào. Kiến trúc chính của phủ gồm 3 nếp Tam tòa thánh mẫu,  trong đó Phủ chính có quy mô lớn nhất. Ngoài ra, còn có Điện Sơn Trang, lầu Cô, lầu Cậu, phương đình, tiền tế, hậu cung.. Ở phủ nổi bật nhất là bức đại tự khắc dòng chữ “Thiên tiên trắc giáng” và bức hoành phi ở cửa cung đề: “Mẫu nghi thiên hạ” đã tỏ bày rõ tấm lòng chân thành và kính trọng đối với công chúa Liễu Hạnh của Phùng Khắc Khoan và nhân dân nơi đây.

Ảnh: sưu tầm

Bước vào phủ, bạn sẽ bị choáng ngợp bởi phủ chính rộng lớn, được xây dựng tỉ mỉ công phu, vô cùng tráng lệ. Mặt trước phủ chính là cửa tam quan 2 tầng, trên mái có đề dòng chữ sắc nét “Tây Hồ hiển tích”. Phần thờ ở phủ cũng được chia làm ba lớp tương ứng với 3 nếp của tam quan. Lớp thứ nhất thờ Tam phủ công đồng, Tứ phủ vạn linh và Hội đồng các quan. Lớp thứ hai thờ Ngọc Hoàng, Nam Tào và Bắc Đẩu. Cuối cùng lớp thứ ba thờ Tam tòa Thánh Mẫu. Cửa võng ở lớp thứ 3 đề đôi câu đối của bà chúa Liễu Hạnh và dòng chữ “Tây Hồ Phong Nguyệt”. Sâu trong phủ, nổi bật 3 pho tượng nữ thần. Mẫu thượng ngàn màu xanh tượng trưng cho rừng núi hùng vĩ, ngút ngàn; mẫu Thoải màu trắng tượng trưng cho dòng nước trong vắt, mát lành; mẫu Địa áo vàng tượng trưng cho đất đai màu mỡ. Sở dĩ phủ thờ ba vị thần để báo đáp công ơn của ba vị mẫu đã tạo nên cho chúng sinh muôn loài cội nguồn sống dồi dào, đủ đầy, ấm no. Đặc biệt, tượng mẫu ở cao nhất với nét mặt sáng ngời, rạng rỡ với đôi mắt tinh anh ban phước an lành và may mắn đến mọi nhà.

Ảnh: sưu tầm

Bên cạnh Tam quan là điện Sơn Trang cổ kính với 3 tầng 8 mái, là nơi linh thiêng thờ Quan Âm Bồ Tát. Qua Tam Quan du khách sẽ dừng chân tại phương đình và nhà tiền tế. Ở ngoài sân phủ, là 2 am thờ nhỏ của lầu Cô và lầu Cậu.

Phủ Tây Hồ lưu giữ rất nhiều di vật cổ mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử của nước nhà. Với công trình kiến trúc vĩ đại gồm gần 300 pho tượng lớn nhỏ, hoành phi, câu đối,… phủ Tây Hồ hiện lên với vẻ đẹp tráng lệ, vô cùng lộng lẫy giữa đất trời sông nước mênh mông, bát ngát.

Cảnh quan xung quanh Phủ Tây Hồ

Cảnh quan quanh phủ Tây Hồ (ảnh sưu tầm)

Nằm dọc một bờ hồ Tây, Phủ Tây Hồ tựa như một cô thiếu nữ e ấp được nước non bao bọc chở che. Sáng sớm, ánh nắng bình minh rọi xuống hồ phản chiếu lên mặt phủ tạo ra thứ ánh sáng kì diệu, lung linh, huyền ảo. An tọa trên một bán đảo nhỏ, Phủ Tây Hồ mang vẻ đẹp yên bình, lặng lẽ, khói hương nghi ngút làm nên một bức tranh sơn thủy hữu tình tựa như chốn tiên cảnh.

Từ bao giờ, dọc trên đường đến phủ đã tồn tại biết bao hàng quán ăn thứ uống. Một dãy phố dài đủ đầy những cửa hiệu bán đồ lễ, cúng bái hay nhưng quán xá nhỏ ven đường bày bán những món ăn sáng nhẹ nhàng. Tất cả đã tái hiện lại cuộc sống sinh hoạt đầy đẹp đẽ của người dân Việt Nam biết bao đời nay, đầy âm thầm và lặng lẽ.

Đi lễ phủ Tây Hồ đầu năm

Phủ Tây Hồ mở cửa từ 5 giờ sáng đến tầm 7 giờ tối. Vào những ngày lễ, rằm, phủ sẽ đóng cửa muộn hơn vì rất đông người tới dâng hương tại phủ. Đặc biệt vào ngày 13 tháng 8 và mồng 3 tháng 3 âm lịch, ngày lễ bà chúa Liễu Hạnh, phủ chật kín kẻ vào người ra để cúng lễ cầu may mắn, an bình.

Bởi nguồn gốc linh thiêng và vẻ đẹp độc đáo, Phủ Tây Hồ đã trở thành điểm đến thường xuyên của người dân Hà thành. Mang trong mình giá trị lịch sử, văn hóa to lớn, ngày 13/02/1996, Phủ Tây Hồ đã được Bộ văn hóa công nhận là Di tích lịch sử Việt Nam

Vào dịp lễ Tết, hãy ghé qua Phủ Tây Hồ để khám phá vẻ đẹp lịch sử và văn hóa của ngôi phủ nổi tiếng này bạn nhé.!