Thánh Địa Mỹ Sơn – Di sản văn hóa Thế Giới

Nằm cách thành phố Đà Nẵng tầm gần 70 cây số, thuộc địa phận xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, Thánh địa Mỹ Sơn hiện ra với một quần thể kiến trúc gồm nhiều đền đài Chămpa cùng kiến trúc vô cùng độc đáo. Bị quên lãng trong một thời gian dài lên đến hàng thế kỷ, phải đến năm 1885 nơi đây mới được phát hiện và vào năm 1999 nơi này đã được UNESCO lựa chọn là di sản thế giới như một minh chứng duy nhất về nền văn minh châu Á đã bị biến mất. Nếu bạn là du khách thích khám phá và tìm hiểu nền văn hóa cổ xưa thì đây là một địa điểm đáng để bạn khám phá.

Xem thêm: 18 địa điểm du lịch Hội An nhất định không thể bỏ qua

Du lịch Thánh Địa Mỹ Sơn có gì?

Kiến trúc thánh địa Mỹ Sơn đầy bí ẩn (Ảnh sưu tầm)

Khu thánh địa Mỹ Sơn là quần thể di tích đền đài Chăm Pa thuộc xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Cách Trà Kiệu 20 km về phía Tây, cách thành phố Hội An 45 km về phía Tây, cách thành phố Đà Nẵng 68 km về phía Tây Nam, cách cố đô Huế 145 km về phía Nam. Khu vực này nằm trong một thung lũng có đường kính rộng chừng 2 km, bao quanh là đồi núi trùng điệp. Đây từng là nơi tổ chức cúng tế cũng như là khu vực lăng mộ các vua quan, hoàng thân quốc thích của những vương triều Chăm Pa xưa. Năm 1999, khu di tích Mỹ Sơn của Việt Nam được UNESCO công nhận nơi này là Di sản Văn hóa Thế Giới.

Thánh địa thâm nghiêm – tráng lệ – uy nghi (Ảnh sưu tầm)

Bắt đầu cho chuyến hành trình khám phá Thánh địa huyền bí nhất Việt Nam, bạn có thể dễ dàng di chuyện tới đây bằng mọi phương tiện xe máy hoặc ô tô. Từ Hội An, cách Mỹ Sơn khoảng 50 km, điểm xuất phát là đường Hùng Vương chạy thẳng theo Quốc lộ 1A sẽ đến Mỹ Sơn. Thông thường với du khách đam mê phượt, ưa thích sự phiêu lưu, nhất là khách Tây ba lô thì bạn chỉ mất gần 2 giờ đồng hồ là đến nơi. Giá thuê một chiếc xe gắn máy khoảng 150.000 – 200.000 đồng/ngày. Lưu ý nên đổ đầy bình xăng trước khi đi và nhớ theo dõi dự báo thời tiết nhé.

Mang dấu ấn lịch sử lâu đời

..”Di tích Mỹ Sơn là một quần thể lịch sử với hơn 70 ngôi đền tháp mang nhiều phong cách kiến trúc điêu khắc tiêu biểu cho từng giai đoạn lịch sử của vương quốc Champa”(Ảnh sưu tầm)

Thánh địa Mỹ Sơn có niên đại khoảng thế kỷ IV – sớm nhất ở Mỹ Sơn, vua Bhadresvara đã xây dựng một ngôi đền dâng cúng vua Bhadravarman – vị vua sáng lập dòng vua đầu tiên vùng Amaravati vào cuối thế kỷ IV, được đồng hóa với thần Siva, trở thành tín ngưỡng thờ thần – vua cùng tổ tiên hoàng tộc. Đây là tổ hợp gồm nhiều đền đài của vương quốc Champa, nằm lọt trong một thung lũng nhỏ có đường kính khoảng 2 km, được bao quanh bởi núi đồi.

Kiến Trúc in dấu đậm nét tại Mỹ Sơn

Những kiến trúc nghệ thuật, điêu khắc tinh xảo còn in dấu đậm nét tại Mỹ Sơn (Ảnh: Sưu tầm)

Nơi đây là một quần thể với hơn 70 ngôi đền tháp mang nhiều phong cách kiến trúc điêu khắc tiêu biểu cho từng giai đoạn lịch sử của vương quốc Champa. Phong cách kiến trúc ở đây được chia làm 6 loại: phong cách cổ, Hòa Lai, Đồng Dương, Mỹ Sơn, PoNagar và phong cách của người dân Bình Định. Hầu hết các công trình kiến trúc, tác phẩm điêu khắc tại Mỹ Sơn đều chịu ảnh hưởng của Ấn Độ giáo.

“..Điểm nổi bật của nghệ thuật điêu khắc Chăm là thể hiện sức sống mãnh liệt của con người với nội tâm lúc bay bổng sảng khoái, lúc trầm tĩnh ưu tư, lúc lại trăn trở day dứt”(Ảnh sưu tầm)

Kỹ thuật điêu khắc trên gạch của người Chăm rất ít xuất hiện trong các nghệ thuật khác ở khu vực khác. Các tháp đều có hình chóp, biểu tượng của đỉnh Meru thần thánh, nơi cư ngụ của các vị thần Hindu. Cổng tháp thường quay về phía Đông để nhận ánh sáng măt trời. Tường bên ngoài tháp thường trang trí hoa văn lá cuốn hình chữ S nối liền nhau. Các vật trang trí là tượng điêu khắc bằng sa thạch hình Makara (con thú thần thoại có nanh nhọn và vòi dài), hình vũ nữ Apsara, sư tử, voi, chim thần Garuda, tượng người cầu nguyện. Chúng được xếp khít với nhau và đến ngày nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào xác định được chất kết dính, hình người, hình thù lên tháp. Điểm nổi bật của nghệ thuật điêu khắc Chăm là thể hiện sức sống mãnh liệt của con người với nội tâm lúc bay bổng sảng khoái, lúc trầm tĩnh ưu tư, lúc lại trăn trở day dứt. Mỗi một giai đoạn lịch sử đều mang dấu ấn riêng với những đường nét kiến trúc khác biệt. Thánh Địa Mỹ Sơn Quảng Nam không chỉ cho thấy kiệt tác ghi dấu của một nền kiến trúc Champa mà còn của cả nền văn hóa khu vực Đông Nam Á.

Ngôi đền tại Mỹ Sơn được xây dựng bằng những vật liệu rất bền vững, còn tồn tại đến ngày nay (Ảnh sưu tầm)

Tổng thể di tích Mỹ Sơn

Tổng thể thánh địa: gồm hai ngọn đồi, đối diện nhau theo hướng Đông – Tây và ngay tại ngã tư của một con suối, các nhánh suối đã trở thành ranh giới tự nhiên chia nơi đây thành bốn khu vực A, B, C, D. Cách chia này hợp với yếu tố phong thủy lại vừa tránh được tình trạng xé lẻ các tổng thể kiến trúc. Trung tâm Thánh địa là một tháp chính (Kalan) và nhiều tháp phụ nhỏ bao bọc xung quanh. Tháp chính có hai cửa theo hướng đông tây, mỗi cửa có 8 bậc cấp để đi lên và các vòm cuốn. Trên mỗi vòm cuốn là một hình tháp thu nhỏ, theo những tài liệu để lại thì đây là ngôi tháp cao nhất trong các tháp thánh địa ở Mỹ Sơn với chiều cao 24m, đáy tháp hình vuông, mỗi cạnh dài 10m. Trong tháp thờ một bộ Linga – Yoni lớn ( nay chỉ còn một bệ đá Yoni). Phần trên tháp có 3 tầng, các tầng nhỏ dần lại và trên cùng là đỉnh tháp bằng sa thạch. Ở mỗi tầng đều có cửa giả, có hình người đứng dưới vòm cuốn. Hai cửa giả hai bên là hai vòm cuốn chồng lên nhau, trang trí hoa văn rất tinh xảo.

Nơi đây thu hút rất nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham quan(Ảnh sưu tầm)

Thời gian và chiến tranh đã tàn phá di tích nặng nè. Nhưng những gì còn lại ở nơi đây vẫn là vẻ đẹp huyền bí, kiến trúc độc đáo mang nét riêng biệt của người Champa. Chính điều này mà đã thu hút sự tò mò của du khách trong và ngoài nước tới đây tham quan và khám phá. Trẻ em nhỏ hơn 15 tuổi miễn phí vé tham quan (bao gồm phí đi xe điện đến di tích và xem biểu diễn văn nghệ). Những hướng dẫn viên bản địa là người ở đây rất thân thiện, nhiệt tình và hiếu khách. Họ có lòng tự hào dân tộc nên những thông tin họ cung cấp cho bạn sẽ rất khác với việc bạn đi với một hướng dẫn viên theo đoàn.

Vũ điệu Chăm uyển chuyển, nhẹ nhàng tại Mỹ Sơn  (Ảnh sưu tầm)

Thánh địa Mỹ Sơn không chỉ mang đậm nét kiến trúc riêng biệt mà nơi đây còn mang đậm nét văn hóa của người Chăm với những vũ điệu Chăm nhẹ nhàng, uyển chuyển. Độc đáo với những vũ điệu dâng lễ chính là điệu múa thiêng hướng vọng thần linh ở các ngôi đền tháp. Du khách sẽ thấy những cô nàng vũ nữ Chăm thường đội trên đầu cây nến, nước, hoa trái, trầu cau để dâng mừng trông thật sống động. Hay điệu múa Apsara là điệu múa dành cho sân khấu. Sự uyển chuyển, mượt mà ca ngợi vẻ đẹp, những đường cong tuyệt mỹ mà tạo hóa đã ban tặng cho các người đẹp dễ dàng đi vào lòng du khách khi tới Mỹ Sơn. Ngoài ra nơi đây còn có nhiều hoạt động nghệ thuật đặc sắc như nghệ thuật diễn xướng dân gian, điệu múa cắn lửa, vũ điêu dâng lễ, múa đội nước… Chắc chắn sẽ không khiến du khách tới đây thất vọng. Nơi đây cũng là điểm đến thu hút nhiếp ảnh gia yêu thích sự huyền bí, riêng biệt ở thánh địa. Là một trong những địa điểm cho những ai dân phượt thích tìm hiểu và khám phá, dừng chân tại đây để chụp vài tấm ảnh kỉ niệm với bạn bè hay người thân.

Cảnh đẹp hoàng hôn lúc chiều tà (Ảnh sưu tầm)

Du khách không chỉ dừng chân trải nghiệm ở di tích Mỹ Sơn mà xung quanh đây cũng có một vài địa điểm bạn nên ghé tham quan như Nhà thờ Trà Kiệu, Đức Mẹ Trà Kiệu, Bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh – Champa.

Hay thưởng thức những món ăn đặc sản ngon, bổ, rẻ nơi đây: bánh bột lọc, cơm gà Tam Kỳ, cháo lươn xanh Quảng Nam, bánh tổ, mỳ Quảng..cùng gia đình, bạn bè. Tin tôi đi chắc chắn bạn sẽ muốn quay lại đây lần thứ hai.

Giá vé tham quan Thánh Địa Mỹ Sơn

• Nước ngoài: 150.000 VNĐ (bao gồm phí tham quan và dịch vụ).
• Việt Nam: 100.000 VNĐ (bao gồm phí tham quan và dịch vụ).

Lễ hội Katê

Nếu bạn đến đúng vào dịp lễ hội diễn ra tại Thánh Địa Mỹ Sơn thì chuyến đi sẽ trở nên thích thú và trọn vẹn hơn nhiều. Bạn sẽ được chứng kiến mở đầu lễ hội là những chức sắc tôn giáo người Chăm thực hiện những nghi lễ cúng cầu an ngay tại tháp theo tập tục được truyền lại từ trước tới nay. Nhiều nghi thức truyền thống khác được lần lượt diễn ra như lễ phục, kiệu rước, rước nước và Katê,… chưa hết còn rất nhiều những màn giao lưu văn nghệ, trình diễn nhạc cụ dân tộc Chăm, những màn múa Chăm của các nghệ sỹ uyển chuyển và điêu luyện,… Lễ hội là dịp để những người dân bản địa và những du khách đến tham quan trong và ngoài nước thêm những hiểu biết về nơi đây cũng như góp phần duy trì và bảo vệ những giá trị nghệ thuật thuần túy của nền văn hóa Chăm xưa.

Nghi thức rước kiệu (Ảnh ST)

Lễ hội Katê (Ảnh ST)

Con đường cổ nghìn năm ở Thánh Địa Mỹ Sơn

Con đường được phát hiện bởi chuyên gia Ấn Độ trong quá trình khai quật và trung tu tháp K nằm trong vùng lõi quần thể Di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn. Rộng đến 8m, con đường được dẫn bởi 2 bờ tường song song nhau, độ sâu mà con đường bị chôn vùi là gần 1m trong lòng đất và theo những tài liệu được ghi lại thì đây chính là cổng ngõ đầu tiên chỉ các vua chúa, thành viên trong hoàng tộc, các chức sắc cao quý nhất của Chămpa mới được đi vào các khu đền tháp trung tâm để cúng tế các thần và tổ chức hành lễ. Sau khi khai quật những chuyên gia hết sức ngạc nhiên về sự hoành tráng của con đường này với hệ thống tường dẫn vô cùng khéo léo rất đẹp mắt, các vật liệu rất đặc trưng như đất nung và phụ gia kết dính đặc biệt để xây dựng cũng được phát hiện. Nhờ sự phát hiện thú vị này đã giúp làm phong phú thêm các giá trị lịch sử lâu đời, kiến trúc, văn hóa, nghệ thuật mà người xưa đã tạo lập ra trong cả quần thể.

Chuyên gia bất ngờ khi phát hiện một con đường cổ và bờ tường dẫn chìm trong lòng đất (Ảnh ST)

Tuyến đường cổ vừa phát lộ tại Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn có điểm đầu tại chân tháp K hay còn gọi là tháp Cổng, còn điểm cuối thì chưa thể xác định được (Ảnh ST)

Là cổng ngõ đầu tiên chỉ các vua chúa, chức sắc cao quý nhất của Chămpa mới được đi vào các khu đền tháp trung tâm để cúng tế các thần (Ảnh ST)

Điệu múa Apsara huyền ảo

Lấy cảm hứng từ chính những tượng đá Apsara ( vũ nữ Yang Naitri) ở những bức phù điêu hay tượng bằng sa thạch, hóa thân từ đá thành những vũ điệu mượt mà, uyển chuyển mềm mại hơn bao giờ hết thể hiện vẻ đẹp đường cong hoàn hảo tuyệt mĩ của tạo hóa dành tặng cho phái đẹp, các điệu múa Apsara đều được biểu diễn tại những hội diễn nghệ thuật quần chúng và đến ngay cả những sân khấu chuyên nghiệp. Trong tất cả những sự kiện văn hóa ở Quảng Nam nói chung hay ở Thánh Địa Mỹ Sơn nói riêng, cả lễ hội Katê bạn sẽ được chứng kiến điệu múa huyền ảo – điệu múa “linh hồn của đá” đầy mê hoặc này khiến bạn như lạc vào nền văn hóa Chăm xưa với hình ảnh các cô gái tay búp măng cong cong, bộ ngực căng tròn, đường cong quyến rũ trong trang phục rực rỡ, lấp lánh, trong tiếng trống Paranưng và tiếng khèn Sarainai, điệu múa càng đẹp và uyển chuyển hơn khiến bạn phải say đắm.

Trong những lễ hội ở Quảng Nam điệu múa đều được góp mặt như một phần không thể thiếu (Ảnh ST)

Vũ điệu Apsara mê đắm du khách (Ảnh ST)

Nơi đây không chỉ lưu giữ lại được những dấu tích cổ xưa của một nền văn hóa mà còn chứa đựng những giá trị về lịch sử, văn hóa, kiến trúc và nghệ thuật vô cùng độc đáo. Nếu đến Quảng Nam mà bỏ qua Di sản văn hóa thế giới Thánh Địa Mỹ Sơn thì thực sự là một thiếu xót to lớn cho chuyến hành trình của bạn đấy.

Xem thêm: 

• Đặc sản Hội An ngon không thể bỏ qua
• Du lịch Hội An – Kinh nghiệm từ A đến Z